Tập hợp Tiêu Chuẩn PCCC Cập Nhật Mới Nhất Năm 2025
Tập hợp Tiêu Chuẩn PCCC Cập Nhật Mới Nhất Năm 2025
Trong bối cảnh các vụ cháy nổ diễn biến ngày càng phức tạp, việc nắm rõ và tuân thủ tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy (PCCC) là yêu cầu bắt buộc đối với cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp. Các quy định và tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy mới nhất năm 2025 là cơ sở pháp lý quan trọng, nền tảng cho các tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy chuẩn, hợp pháp.
Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp đầy đủ chi tiết các tiêu chuẩn, quy định, nghị định cũng như hệ thống thiết bị PCCC theo chuẩn TCVN mới nhất, giúp bạn dễ dàng áp dụng vào thực tiễn.
Vì sao cần có các tiêu chuẩn an toàn PCCC?
Thực tế đã cho thấy, hậu quả của cháy nổi không chỉ là những con số thống kê về người chết, tài sản thiệt hại, mà còn là những hệ lụy lớn đến sự phát triển bền vững của xã hội. Chính vì vậy việc ban hành và thực thi nghiêm ngặt tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy đóng vai trò vô cùng quan trọng trong công tác bảo vệ con người và tài sản.
Ý nghĩa và vai trò của tiêu chuẩn PCCC trong bảo vệ người và tài sản
Các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy mới nhất được xây dựng dựa trên nhiều yếu tố như đặc điểm kiến trúc, vật liệu xây dựng, điều kiện vận hành và loại hình hoạt động của từng cơ sở. Mục tiêu lớn nhất là phòng ngừa, phát hiện sớm và xử lý kịp thời các sự cố cháy nổ, từ đó.
– Đảm bảo an toàn tính mạng con người.
– Giảm thiểu thiệt hại về tài sản.
– Tạo nền tảng pháp lý và kỹ thuật để quản lý rủi ro.
– Nâng cao năng lực ứng phó khẩn cấp.
Các hậu quả khi không tuân thủ đúng quy chuẩn PCCC
Việc không tuân thủ đúng các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy hiện hành không chỉ gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng con người mà còn kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng khác.
– Nguy cơ cháy nổ cao.
– Thiệt hại kinh tế lớn.
– Trách nhiệm pháp lý nặng nề.
– Mất uy tín doanh nghiệp và đình trệ hoạt động.
– Đe dọa môi trường sống và an ninh cộng đồng.
Quy định pháp luật và nghị định về phòng cháy chữa cháy
Hệ thống pháp luật Việt Nam đã ban hành đầy đủ các nghị định, thông tư và quy định nhằm đảm bảo công tác phòng cháy chữa cháy được thực hiện đúng quy trình, đồng bộ và phù hợp với tình hình thực tế. Việc nắm vững các văn bản pháp lý không chỉ giúp doanh nghiệp và người dân chủ động phòng ngừa cháy nổ mà còn tránh các rủi ro.
Các nghị định, thông tư hiện hành liên quan PCCC
Tính đến năm 2025, các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy mới nhất được ban hành và cập nhật thông qua nhiều văn bản quy phạm pháp luật. Một số văn bản quan trọng gồm:
– Luật Phòng cháy và Chữa cháy năm 2001, được sửa đổi và bổ sung năm 2013.
– Nghị định 136/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết một số điều của Luật PCCC.
– Thông tư 149/2020/TT-BCA: Hướng dẫn thi hành Nghị định 136.
– Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) về hệ thống báo cháy, chữa cháy, lối thoát nạn, thiết bị bảo hộ…
Các văn bản này quy định cụ thể về điều kiện an toàn PCCC, tiêu chuẩn kỹ thuật đối với công trình, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức cũng như chế tài xử phạt khi vi phạm.
Cơ sở thuộc diện quản lý về PCCC
Theo quy định hiện hành, các cơ sở thuộc diện phải quản lý về PCCC bao gồm:
– Nhà cao tầng, chung cư, khách sạn, nhà nghỉ từ 5 tầng trở lên.
– Nhà xưởng, kho chứa hàng hóa dễ cháy, chất lỏng, khí dễ cháy.
– Cơ sở sản xuất công nghiệp, trung tâm thương mại, siêu thị.
– Trường học, bệnh viện, rạp chiếu phim, nhà hát, quán bar, karaoke.
– Trụ sở cơ quan, công trình công cộng có tập trung đông người.
Các cơ sở này bắt buộc phải thực hiện đánh giá nguy cơ cháy nổ, lập hồ sơ quản lý thiết kế và thi công hệ thống PCCC đúng theo tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy mới nhất.
Nội quy an toàn PCCC theo tính chất từng cơ sở
Mỗi loại hình cơ sở sẽ có nội quy PCCC riêng phù hợp với đặc điểm hoạt động và quy mô công trình. Nội quy bao gồm:
– Quy định về việc sử dụng thiết bị điện, nguồn lửa, nguồn nhiệt.
– Lối thoát nạn, sơ đồ thoát hiểm dán tại vị trí dễ thấy.
– Vị trí và cách sử dụng phương tiện chữa cháy.
– Lối thoát nạn, sơ đồ thoát hiểm dán tại vị trí dễ thấy.
– Vị trí và cách sử dụng phương tiện chữa cháy.
– Số điện thoại cứu hoả, lực lượng ứng cứu nội bộ.
– Quy trình xử lý tình huống khi có cháy xảy ra.
Nội quy PCCC phải được niêm yết công khai và tập huấn định kỳ cho toàn bộ nhân viên, người lao động, cư dân trong khu vực.
Trách nhiệm báo cháy, chữa cháy và tham gia chữa cháy
Theo quy định tại Luật Phòng cháy và Chữa cháy, trách nhiệm trong công tác báo cháy và tham gia chữa cháy được phân rõ.
– Người phát hiện cháy.
– Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.
– Cá nhân.
– Lực lượng PCCC chuyên nghiệp.
Sự phối hợp đồng bộ giữa các bên giúp nâng cao hiệu quả xử lý tình huống khẩn cấp và giảm thiểu thiệt hại.
Quy định xử phạt vi phạm hành chính, trách nhiệm hình sự
Các hành vi vi phạm tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ, bao gồm:
– Phạt cảnh báo hoặc tiền từ 500.000 đồng đến hàng trăm triệu đồng đối với các vi phạm như không lắp đặt hệ thống PCCC, không tổ chức huấn luyện PCCC, không có lối thoát nạn…
– Đình chỉ hoạt động tạm thời hoặc vĩnh viễn với cơ sở vi phạm nghiêm trọng.
– Truy cứu hình sự nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng, thiệt hại về người hoặc tài sản.
Các điều kiện an toàn cần có khi tham gia PCCC
Để đảm bảo hiệu quả phòng cháy chữa cháy tại các công trình, cơ sở dân dụng và công nghiệp, điều kiện an toàn về kỹ thuật và thiết bị là yêu cầu bắt buộc. Những điều kiện này không chỉ căn cứ theo tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy chung mà còn tùy vào đặc thù từng loại hình, diện tích, quy mô sử dụng.
Hệ thống báo cháy tự động trong doanh nghiệp, cơ sở
Hệ thống báo cháy tự động là yêu cầu tối thiểu tại các công trình có nguy cơ cháy cao, đặc biệt là các khu công nghiệp, nhà máy, kho bãi, chung cư cao tầng, khách sạn, trung tâm thương mại…
Theo TCVN 3890:2023, hệ thống báo cháy bao gồm.
– Trung tâm điều khiển báo cháy.
– Các đầu báo khói, báo nhiệt, báo khí.
– Thiết bị cảnh báo âm thanh, ánh sáng.
– Dây tín hiệu, nguồn điện dự phòng.
Quy định về bố trí bình chữa cháy theo diện tích (50–150m²)
Bình chữa cháy là phương tiện phổ biến và dễ sử dụng nhất trong công tác PCCC tại chỗ. Tùy theo diện tích sử dụng và tính chất hoạt động của từng khu vực, tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy mới nhất đưa ra các yêu cầu cụ thể.
– Với diện tích từ 50 – 100m² phải bố trí ít nhất 1 bình chữa cháy bột hoặc khí CO₂ loại 4-5kg.
– Diện tích 100 – 150m² bố trí từ 2-3 bình chữa cháy, kết hợp loại bột khô và khí CO₂.
– Vị trí đặt bình phải dễ thấy, dễ lấy, không bị che khuất, cách mặt đất không quá 1.5m.
– Bình phải được niêm phong, dán tem kiểm định, bảo dưỡng định kỳ 6 tháng/lần.
Yêu cầu về cửa thoát hiểm, họng nước, lối thoát nạn
Lối thoát hiểm là yếu tố sống còn trong các sự cố cháy nổ, đặc biệt là ở các công trình đông người như nhà cao tầng, rạp chiếu phim, trường học. Theo tiêu chuẩn hiện hành:
– Mỗi tầng phải có ít nhất 2 lối thoát nạn riêng biệt.
– Cửa thoát hiểm không được khóa trái, phải mở theo hướng thoát và dễ mở bằng tay.
– Đèn chỉ dẫn lối thoát nạn phải hoạt động khi mất điện và được kiểm định kỳ.
– Họng nước chữa cháy trong nhà phải được bố trí đầy đủ, nối trực tiếp với bơm tăng áp và có vòi mềm, lăng phun.
Các yêu cầu đặc thù với nhà cao tầng, hộ dân cư riêng lẻ
– Đối với nhà cao tầng:
Phải có hệ thống chữa cháy tự động theo TCVN 6305.
Thang bộ thoát nạn phải có buồng tăng áp, cửa chống cháy và được chiếu sáng sự cố.
Mỗi căn hộ cần có mặt nạ phòng độc, dụng cụ phá cửa, bình chữa cháy nhỏ.
Hệ thống thông gió khẩn cấp phải được tích hợp với hệ thống điều khiển PCCC.
– Đối với hộ dân cư riêng lẻ:
Dù không thuộc diện bắt buộc như các công trình lớn, nhưng các hộ gia đình vẫn nên chủ động thực hiện một số điều kiện cơ bản:
Trang bị ít nhất 1 bình chữa cháy mini và 1 đèn pin chiếu sáng sự cố.
Không bố trí vật dụng che lấp lối ra vào duy nhất.
Kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống điện thường xuyên.
Hạn chế tích trữ các chất dễ cháy như xăng dầu, bình gas, cồn…
Tiêu chuẩn TCVN về thiết bị phòng cháy, chữa cháy
Việc trang bị hệ thống thiết bị PCCC không thể tùy tiện mà phải tuân thủ theo các tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) được ban hành và cập nhật thường xuyên bởi Bộ Khoa học & Công nghệ, phối hợp với Bộ Công an. Những tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy giúp đảm bảo an toàn kỹ thuật, khả năng vận hành chính xác và hiệu quả.
Thiết bị chữa cháy
Các thiết bị chữa cháy bao gồm bình xách tay, hệ thống phun tự động, chữa cháy bằng khí, bột hoặc bọt. Theo tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy mới nhất, các thiết bị cần tuân thủ các TCVN sau.
TCVN 3890:2023 – Quy định về thiết bị, phương tiện PCCC trang bị cho nhà và công trình.
TCVN 7435 – Về bình chữa cháy dạng bột khô.
TCVN 7026:2002 – Bình chữa cháy khí CO₂.
TCVN 6160, 6161 – Hướng dẫn lắp đặt và vận hành hệ thống chữa cháy cố định.
Ngoài ra, tùy vào loại đám cháy (A, B, C, D…) thiết bị chữa cháy phải được lựa chọn và dán nhãn nhận biết rõ ràng theo quy định.
TCVN 7161-9:2009, TCVN 6100 – Hệ thống chữa cháy.
TCVN 6101 – Hệ thống chữa cháy bột khô tự động.
TCVN 7336:2003 – Hệ thống chữa cháy bằng nước và bọt.
Hệ thống chữa cháy sprinkler tự động
Hệ thống chữa cháy tự động sprinkler là giải pháp phổ biến và hiệu quả, đặc biệt cho các tòa nhà cao tầng, kho hàng, trung tâm thương mại, nhà máy sản xuất. Bộ tiêu chuẩn TCVN 6305 bao gồm 12 phần quy định cụ thể:
TCVN 6305-1:2007 – Nguyên lý thiết kế và yêu cầu cơ bản.
TCVN 6305-2 đến 6305-12 – Bao gồm các quy định về lắp đặt đầu phun, đường ống, áp lực nước, kiểm tra bảo trì, tín hiệu kích hoạt…
Yêu cầu quan trọng:
– Đầu phun sprinkler phải có nhiệt độ kích hoạt phù hợp với từng khu vực.
– Bố trí khoảng cách giữa các đầu phun đúng theo quy chuẩn (thường là 2.5–4m).
– Hệ thống phải được kết nối với máy bơm, nguồn cấp nước dự phòng và thiết bị cảnh báo.
Hệ thống báo cháy tự động
Hệ thống báo cháy tự động, đây là bộ tiêu chuẩn cốt lõi trong việc giám sát và phát hiện sớm đám cháy. Các thiết bị báo cháy phải đạt yêu cầu về độ nhạy, tính ổn định, khả năng làm việc trong môi trường có bụi hoặc hơi nước.
– TCVN 7568-1:2005 – Yêu cầu kỹ thuật chung.
– Phần 2–7: Thiết bị đầu báo (khói, nhiệt, khí, lửa…).
– Phần 10–15: Trung tâm điều khiển báo cháy, âm thanh cảnh báo, hộp nhấn báo cháy thủ công.
– Phần 20–25: Hướng dẫn thử nghiệm, vận hành, kiểm tra định kỳ.
Các khu vực như hành lang, tầng hầm, kho, buồng kỹ thuật bắt buộc phải có đầu báo cháy và đèn/còi cảnh báo theo tiêu chuẩn này.
Phương tiện bảo hộ và cứu nạn
Đối với công tác cứu nạn cứu hộ trong điều kiện cháy nổ, khói độc dày đặc, các thiết bị bảo hộ cá nhân cần tuân thủ các tiêu chuẩn khắt khe để bảo vệ lực lượng tham gia chữa cháy và thoát hiểm:
Dây cứu hộ, dây đai an toàn – TCVN 13927:2023: Chịu lực lớn, chống cháy, chống trượt.
– Đệm hơi cứu hộ, ống tụt thoát hiểm – Sử dụng trong công trình cao tầng, đảm bảo giảm chấn.
– Đèn chiếu sáng sự cố – TCVN 13456:2023: Tự động sáng khi mất điện, đặt tại các hành lang, cầu thang, cửa thoát nạn.
– Quần áo chống cháy, mặt nạ phòng độc, mũ bảo hộ – Tuân thủ tiêu chuẩn theo từng nhiệm vụ.
Việc cập nhật và tuân thủ các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy mới nhất không chỉ là yêu cầu bằng buộc theo quy định của pháp luật mà còn là hành động thiết thực để bảo vệ tính mạng, tài sản và uy tín của mỗi cá nhân, tổ chức.
